Uzaklar II Porcos Adası’na doğru ilerliyor. Bu gece eski bir cezaevi kolonisi olan adanın kuzeyindeki koyda demirleyeceğiz. Yarın erkenden kalkıp bir başka adaya, Sao Sebastio’ya doğru yol vereceğiz. Orada bir Türk’le randevumuz var. Melih Altuntürk Brezilya’ya yerleşmiş, burada iş kurmuş eski bir okul arkadaşım. Arabasıyla Sao Paulo’dan gelirken birikmiş postalarımızı da beraberinde getirecek.
Bu sabah şafakla kalkıp yola koyulmuştuk. Açık denize çıkınca hava raporunda belirtildiğinin aksine, tam kafadan gelen hafif bir rüzgârla karşılaştık. Ana yelkeni basıp ortaya aldık. Motoru çalıştırdık. Şimdi kamarada oturmuş bu satırları yazarken makine tatlı bir hırıltıyla çalışıyor. Sibel karşıdaki ranzada uyuyor. İşimi bitirince vardiyayı ona teslim edip biraz da ben yatacağım.
Biraz önce Birol Peker’den gelen e-postayı tekrar okudum ve bu mektubu burada diğer denizcilerle paylaşmaya karar verdim. Makine mühendisi olan Birol eskiden Cummins motorlarında çalışıyordu. Uzaklar II’nin Cummins marka dizel motorunu da onun tavsiyesiyle almıştım. Turbosu olmayan, doğal emişli bu motorlar özellikle balıkçılar için üretiliyordu. Nazar değmesin makinemiz bugüne kadar bizi üzmedi. Ben de ona hep azami itinayı gösterdim. Yağını, suyunu hiç eksik etmedim. Sıcak havalarda etrafındaki kapıları açıp, ısınan vücudunu serinlettim. Her zaman doya doya temiz hava alsın istedim. Sağına soluna güzel nazar boncukları astık. Bazen başında oturup kendisiyle dertleştim.
Geçenlerde zamanı gelmişti, gene yağını değiştirdim. Ancak bu sefer her zamankinden farklı bir yağ kullanmak zorunda kaldım. Bu da iyi bir markaydı ama değiştirdikten bir süre sonra koyduğum yeni yağın içime sinmediğini fark ettim. Bu işlerden anlayan tekneci arkadaşım Avo Murat’a ve Birol’a danışmaya karar verdim. Yeni adresini bilmediğim için mektubum Murat’a gitmedi. Ama Birol’dan yanıt geldi. Birol sorularıma son derece anlaşılır bir şekilde cevap vermiş. Üstelik bunu çok temiz bir Türkçeyle yapmış. Mektubunu okuyunca, eğer ben Türkiye’deki denizcilik dergilerinden birinin yayın yönetmeni olsaydım Birol’dan her ay bir yazı isterdim, diye düşündüm. İşte aşağıda Birol’un mektubu…
Osman Abi merhaba,
Umarım Sibel Hanım da, sen de iyisinizdir.
Mesajını dikkatle okudum. Motora en son koymuş olduğun Mobil Delvac yağ hakkında görüşlerim şöyle. Senin de bildiğin gibi biz motorlarımızda Valvolin Premium Blue 15W-40 motor yağını kullanıyoruz. Mesajından anladığım kadarıyla bu yağdan artık teknede kalmamış. Motora yeni koymuş olduğun Mobil Delvac Mono Grade SAE 40 numara yağ, üzülerek belirtmeliyim ki pek uygun değil. Çünkü her ne kadar şimdi Brezilya’da yaz ayları yaşanıyor olsa da, izleyeceğiniz rota Horn’a doğru olduğundan ve senin de belirttiğin gibi birkaç ay sonra kış geleceğinden havalar soğuyacak. Soğuk havalarda motora koymuş olduğun 40 numara mono grade yağ özelliğini kaybetmeye başlar ve motor için bazı sakıncalar yaratır.
Şu anda bulunduğunuz mevkide daha ne kadar kalacaksınız bilmiyorum. Eğer daha uzun süre oralarda kalacaksanız, sıcak havalarda 40 numara mono grade yağ sizi idare edebilir. Ancak senin de çok iyi bildiğin gibi, denizde “idare eder” diyerek seyir yapılmaz. Benim sana bu konudaki tavsiyem motor yağını değiştirmen yönünde olacaktır. Valvoline bulamasan bile Shell’in veya Mobil’in ya da herhangi bir başka firmanın “15W-40 Multi Grade Turbo Diesel” yarı sentetik motor yağını kullanabilirsin.
Bu motor yağı hem soğuk havalarda, hem de sıcak havalarda kullanılmaktadır. Zaten 15W-40 kavramındaki W harfi Winter (Kış) anlamına gelmektedir. Yani soğuk havalarda bu numaradaki yağın viskozitesi (yapışkanlığı) azalır, sıcak havalarda ise artar. Multi grade denmesinin sebebi de budur. Senin şu anda kullanmakta olduğun yağın viskozitesi yaz-kış hep aynı kalan mineral yağdır ve mono grade’tir.
Diğer konu olan ZF şanzımana gelince; normalde senin de kullanma kılavuzundan okuduğun gibi, şanzıman yağlarının her 300 saatte veya yılda bir kez değiştirilmesi gerekir. Ancak söylediğin gibi pek çok kullanıcı şanzıman yağını uzun süre değiştirmeyebiliyor. Şanzımanlar için geçerli olan yağ değiştirme zamanları en doğru olarak üreticinin kullanım kılavuzlarında belirtilmiştir. Tavsiye edilen; ilk çalıştırma işleminden 50- 100 saat sonra ilk yağının değiştirilmesi ve bundan sonra da her 300 saatte bir veya yılda bir kere değiştirilmesidir. Bu yağ değişim işlemi yapılırken tavsiye edilen, yağ filtresinin de değiştirilmesidir.
ATF yağından ve yağ filtresinden yanında bulundurmanda fayda var. Bilgi için; kullandığın şanzıman ZF45A model olup Seri No’su: 34788K dır. Şu anda sana en yakın olan ZF distribütörü Sao Paulo’ da bulunmaktadır. Temas bilgileri aşağıdaki gibidir. İhtiyacın olan yedekleri bildirirsen bulunduğun noktaya bu yedekleri gönderebilirler.
Umarım pruvan her zaman neta, yelkenlerin hep rüzgarla dolu olur.
Allah selamet versin.
Selamlar…
Birol Peker